Dziś kolejny przykład na to, że to, czego uczycie się w szkole, a wymagania maturalne, to dwie zupełnie inne bajki. Weźmiemy dziś na „warsztat” średniowiecze i zobaczymy różnicę.
Czego musicie uczyć się do średniowiecza na klasówkach w szkole?
| Średniowiecze wydawnictwo 1 | Średniowiecze wydawnictwo 2 |
| Musisz znać: Daty i określić ich znaczenie dla średniowiecza (w Polsce lub w Europie). Znać pojęcia uniwersalizm, teocentryzm, deesis Pojęcie antyteza i apostrofa w Bogurodzicy Umieć: Porównać dwa style architektoniczne – romański i gotycki w architekturze i malarstwie. Porównać Bogurodzicę i Lament świętokrzyski pod względem nadawcy, adresata, celu wypowiedzi, kreacji Maryi. Opisać średniowieczny wzorzec osobowy przedstawiony w Legendzie o św. Aleksym- nazywając postawę bohatera, omówić sposoby umartwiania, opisać śmierć, objaśnić dydaktyzm utworu. Określić hierarchię wartości średniowiecznego rycerza. Wyjaśnić, na czym polega połączenie grozy i śmieszności w wizerunku Śmierci w : Rozmowie Mistrza Polikarpa ze śmiercią oraz określić funkcję takiego połączenia I na poziomie rozszerzonym, Znać kompozycję Boskiej Komedii Dantego, umieć wymienić przewodników, | Musisz znać: Ramy epoki i powiązane z nimi wydarzenia. Wersję łacińską nazwy, co oznaczała, kto był jej autorem i dlaczego tak nazywano epokę. Pojęcie teocentryzmu. Pojęcie moralitetu. Nazwę najstarszego zabytku języka polskiego zawierającego polskie nazwy miejscowe i osobowe. Autorów polskich kronik średniowiecznych. Jakie dziedziny nauki obejmowało siedem sztuk wyzwolonych. Okoliczności śmierci św. Aleksego. Umieć: Opisać cztery składniki średniowiecznego uniwersalizmu. Omówić trzy założenia filozofii św. Tomasza i św. Augustyna. Podać nazwy wskazanych zabytków i określić ich styl. Wypisz z pieśni „Bogurodzica” cztery archaizmy leksykalne i objaśnij ich znaczenie. Wyjaśnić pojęcia i wymienić po jednym utworze, do których się odnoszą: danse macabre, deesis, chansons de Geste, Stabat Mater, literatura parenetyczna, hagiografia. Scharakteryzować obraz Matki Boskiej w Lamencie świętokrzyskim, wiedzieć, do kogo są skierowane apostrofy. Opisać, na czym polegała asceza św. Aleksego. Wytłumaczyć pojęcie Biblia pauperum. Wymienić autorów polskich kronik średniowiecznych. |
Przeraziło Was? Trochę się nie dziwię. Na szczęście to musieliście umieć w klasie pierwszej. Do matury potrzebujecie z tego naprawdę niewiele.
- Przyda się znajomość świętego, najlepiej Aleksego. Można się na niego powoływać w następujących pytaniach:
- Jak autorzy przedstawiają wartość materialną i duchową? Odwołaj się do obrazu Bankier z żoną i wybranych tekstów literackich.
- W jaki sposób twórcy ukazują życie wewnętrzne człowieka? Odwołaj się do obrazu Wewnętrzna noc i tekstów literackich.
- W kilku tematach występowała postać rycerza, więc Pieśń o Rolandzie i kodeks rycerski z pewnością się przydadzą. Postać Rolanda można też dopisać do tematu godnej śmierci.
- Jak przedstawiano obraz rycerzy. Odwołaj się do fragmentu Don Kichota i wybranych tekstów kultury.
- W jaki sposób autorzy przedstawiają ideał rycerza? Omów zagadnienie na podstawie fragmentu Zemsty Aleksandra Fredry oraz wybranych tekstów literackich.
- W jaki sposób twórcy kultury wykorzystują tradycje rycerskie? Odwołaj się do screenu z gry Wiedźmin oraz tekstów literackich.
- W jaki sposób artyści nawiązują w swoich dziełach do ideału rycerza. Odwołaj się do podanego fragmentu Zemsty Aleksandra Fredry i do innych tekstów kultury.
- Jak ukazany jest motyw rycerski w tekstach kultury. Odwołaj się do załączonego plakatu z Gwiezdnych wojen i wybranych tekstów literackich.
- Jak autorzy tekstów przedstawiają godność śmierci? Fragment „Chłopów” Władysława Reymonta oraz odwołać się do wybranych tekstów kultury.
- Kolejnym ważnym tematem jest obraz Maryi, matki z Bogurodzicy i Lamentu Świętokrzyskiego.
- Jak przedstawiony jest obraz matki w tekstach kultury. Odwołaj się do obrazu Starowieyskiego Matka i wybranych tekstów literackich.
- Jak relacje matki i dzieckiem są ukazane w tekstach kultury? Odwołaj się do obrazu Bertha Morisota Kołyska i wybranych tekstów literackich.
- Obraz matki w tekstach kultury, na podstawie wiersza K. Wierzyńskiego Suszone gruszki oraz do tekstów kultury.
- W jaki sposób ukazywana jest matka w literaturze? Pomnik Matki Polki w Raciborzu i teksty literackie.
- Ważnym motywem średniowiecznym jest śmierć. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią będzie tu doskonałym dziełem literackim. Na ubiegłorocznej maturze pojawiła się wiele razy.
- Jak artyści przedstawiają motyw śmierci w swoich dziełach? Odwołaj się się obrazu Beksińskiego przedstawiającego śmierć na koniu i wybranych tekstów literackich.
- W jaki sposób autorzy próbują oswoić człowieka ze śmiercią ? Odwołają się do wiersza Menuet Stanisława Grochowiaka oraz do wybranych tekstów kultury.
- Jakie obrazy śmierci kreują twórcy w swoich dziełach? Omów zagadnienie, odwołując się do utworu Krzysztofa Żyngiela Pojedynek ze śmiercią oraz wybranych utworów literackich.
- Sposób ukazywania śmierci w tekstach kultury. Odwołaj się do obrazu Śmierć grabarza i wybranych tekstów literackich.
- Jakie są obrazy śmierci w literaturze? Omów temat na podstawie obrazu Jacka Malczewskiego Śmierć i innych tekstów literackich.
Przyznacie, że tematy maturalne różnią się od tego, czego uczycie się w szkole? Dlatego tak ważne jest, by korzystać podczas nauki ze sprawdzonych źródeł i nie zaśmiecać głów rzeczami niepotrzebnymi.
Opracowane tematy i rzetelne notatki znajdziecie tutaj https://zdajdobrze.pl/produkt/vademecum-maturalne-2020/